Parabel van de maand mei: als regen druppelen de woorden van Tora

In deze passage uit de midrasj vinden eigenlijk twee vergelijkingen plaats. In het slot (en in het begin) van de passage worden de woorden van de Tora met druppelende regen vergeleken: zoals veel druppen regels uiteindelijk het groen doen groeien (en niet een massieve stortbui), zo moet je de Tora ook stukje voor stukje tot je nemen. Dit wordt vergeleken met een man die naar de markt gaat met een massieve hoeveelheid geld. Met zoveel geld, verlies je het overzicht, lijkt het punt van de parabel te zijn. Beter kun je het geld omwisselen in een paar duurdere munteenheden, waardoor het makkelijker te hanteren en te overzien is. Toch lijkt de parabel ook een beetje te wringen met het eerdere beeld van de regens: zijn de vele kleine druppels ook niet te vergelijken met de vele kleine muntjes?

Sifre Deuteronomium 306:

“Als regen druppelt mijn leer, mijn rede druipt als dauw, als regenbuien op het jonge gras en als groeizame regens op het jonge groen.” (Deut. 32:2)

Een andere verklaring: “Als regen druppelt mijn leer”. Rabbi Meïr zei dikwijls: ‘Je moet de woorden van de Tora altijd samenvatten in algemene regels. Want als je ze samenvat in details, brengen ze je in de problemen. Hoe weet je dan wat je moet doen?’

Het lijkt op een man die naar Caesarea ging. Hij had 100 à 200 zuz nodig om te besteden. Als hij het zou opnemen in kleingeld, zou het hem in verwarring kunnen brengen. Hoe zou hij dan weten wat hij moest doen? Maar nu hij het omgewisseld heeft in groot geld, en er sela’s van gemaakt heeft en het daarna heeft omgewisseld tot kleingeld, kan hij het overal uitgeven waar hij maar wil.

Precies zo vergaat het iemand die in Beth Ilias naar de markt gaat en 100 mina of 20.000 zuz nodig heeft om uit te geven. Als hij het omwisselt in sela’s dan brengen ze hem in de problemen en weet hij niet meer wat er mee aan moet. Maar wanneer hij het omwisselt in groot geld en er gouden dinars van maakt en het vervolgens omwisselt, dan kan hij het besteden waar hij maar wil.

“Als regenbuien op het jonge gras”  (Deut. 32:2). Wanneer iemand Tora gaat leren, weet hij in het begin niet wat hij er mee aan moet. Totdat hij twee boeken heeft gelezen, of twee hoofdstukken. Daarna volgt de rest als groeizame regens. Daarom staat er: “als groeizame regens op het jonge groen” (Deut. 32:2).

Vertaling: Arie C. Kooyman, Als een koning van vlees en bloed, p. 171.

Handleiding voor het lezen van een mashal

Hoe lees je nu eigenlijk een rabbijnse parabel (mashal)? Het is belangrijk om te weten dat de meeste rabbijnse parabels gericht zijn op het oplossen van een probleem of onduidelijkheid in de tekst van de Torah (de eerste vijf boeken van het Oude Testament). We vinden de meshalim dan ook in de midrash, een rabbijnse vorm van exegese.
In het voorbeeld links treffen we dus eerst een citaat aan uit de Torah (met een bepaald probleem), en daarna pas komt de mashal. De mashal wordt vaak geïntroduceerd met een vaste formule, zoals ‘een parabel, het lijkt op’. Na het eigenlijke verhaaltje (de mashal proper) volgt de uitleg van de mashal, waarin de brug wordt geslagen met het probleem in de Torah. Deze uitleg wordt de nimshal genoemd. De nimshal wordt vaak geïntroduceerd met het woordje ‘zo’.
Kun jij ontdekken hoe de mashal hiernaast het probleem in de Torah oplost?